…Chiếc mũ đen có vai trò xác định những thiếu sót và để cho chiếc mũ xanh tư duy sửa những lỗi đó. Trọng tâm hẹp nhắm vào những người già sử dụng sự dể dàng của chúng ta vào những giờ bình thường. Điều này giúp mọi người đóng góp được nhiều ý kiến hơn cho cuộc họp.
Nếu bạn có quan điểm khác với mọi người, đơn giản là bạn hãy đưa ra nó. Có nhiều khi chúng ta bắt đầu với một ý tưởng và sử dụng nó như một tảng đá bước nhưng khi kết thúc chúng ta lại có một ý tưởng hoàn toàn khác. Tuy nhiên, chính những tình cảm đó vẫn luôn được thể hiện dưới vỏ bọc là những lập luận lôgíc.
Sau đó mọi người sẽ cùng nhau tranh luận theo những cách tư duy khác nhau xem quan điểm nào đúng, sai, quan điểm nào được mọi người tán thành nhất. Ông đưa ra kết luận dựa trên trắc nghiệm: trói một người vào đường hầm, và nhờ ngọn đuốc rọi từ ngoài vào, cái mà anh ta nhìn thấy duy nhất chính là cái bóng của mình phản chiếu ở cuối đường hầm. Chủ đề này được tôi trình bày trong một cuốn sách khác.
Từ sự ngoại lệ, ta không thể đưa ra một kết luận, đơn giản, vì đó chính là những ví dụ ngoại lệ. Mọi người thường dễ dàng chấp nhận rằng sáng tạo là nhờ vào tài năng hoặc cá tính, và bởi vì họ không có hai nhân tố này, họ cho rằng tốt hơn là họ nhường phần tư duy sáng tạo đó cho người khác. Đó là lý do tại sao bạn gợi ý rằng phương án sẽ không khả thi.
… Tôi đề xuất chúng ta hãy ngừng ở đây. …Tôi không muốn nghĩ rằng chúng ta có vấn đề ở đây bởi vì chúng ta không có. Lỗi không phải tại chiếc mũ đen mà lỗi chính ở chỗ mọi người đã lạm dụng hoặc sử dụng sai chiếc mũ đen.
Theo cách này thì tư duy dùng để biện hộ chứ không phải để khám phá. Tôi cho rằng tôi đã đúng khi nói rằng chiếc Boeing 757 mới hoàn thiện hơn thế hệ máy bay trước nó. …Có khả năng chiếc ô tô đó sẽ được chọn làm «chiếc ô tô của năm».
… Tôi muốn có những ý tưởng mới đối với tivi. Tuy nhiên, cuộc đời lại khác xa với những phép cộng ở trường học. Có thể ai đó khi đọc đến đây sẽ cho rằng hãy để cho những chuyên gia trong lĩnh vực cung cấp nước đưa ra những đóng góp giải quyết những vấn đề kiểu như vậy, chứ không phải là trách nhiệm của những người không chuyên.
Điều gì sẽ là "ngôi nhà phù hợp nhất" cho ý tưởng này? Những kinh nghiệm tích luỹ được khiến anh ta có một khả năng trực giác mách bảo anh ta những vụ làm ăn nào mang lại thành công và những vụ làm ăn nào không nên làm. Những khả năng đó được đặt theo quan điểm tương đồng với phương thức tư duy 6 chiếc mũ.
Tất cả những lý lẽ đưa ra để phê phán đều phải dựa trên nền tảng logic. Vì vậy, thay vì tạo ra những phương án có sẵn, chúng ta hãy cùng nhau xem xét sự việc. Người sử dụng chiếc mũ xanh sử dụng điểm dừng sáng tạo để cân nhắc, vào bất cứ thời điểm nào, ngay cả khi có thể vẫn còn những lựa chọn khác.
…Không, chúng ta chưa sẵn sàng để sử dụng chiếc mũ đen ở đây. Tư duy mới lạ bao gồm thái độ nhìn nhận, cách biểu đạt, các bước và các kỹ xảo. Nếu là ý tưởng mới đang định hình thì đó là một cách tốt để tìm ra cách làm hợp lý 5% còn lại.