Tôi biết lối học từ chương ngày xưa không hay và học mà không hiểu có thể không hành. Ơû dưới tác giả ghi mấy dòng này: Đời bạn là đó, trong tay bạn như một mũi tên. Ơû chân trời họ gởi hồn theo dòng lá thắm cho người tình góc biển.
Trong giới của họ, những người có tuổi khá cao được cái hay là già giặn, kết quả của bao nhiêu lần bị đời bạc đãi, thử thách. Họ bất kể tình yêu hay có mầm ghen tương, mầm phụ bạc. Rồi đến vai trò của lương tâm: tài năng nầy bắt buộc ráo riết người đàn ông một khi nhúng tay vào công việc xây dựng gia đình, biểu lộ tình yêu trong việc tính giao không thể để một mình đàn bà gánh trách nhiệm gia thất.
Có thể nói một phần nào tình phụ tử được lồng kiến qua tình vợ chồng. Đức khiết bạch của các kẻ thích những tác vi ấy rất bị hăm dọa và nhân cách của họ kể là bỏ đi. Đừng mong gì họ biết hy sinh một con tép để bắt con tôm.
Viết mấy dòng, tôi nghĩ đến nền giáo dục ở Taberd mà phục nhiều vị phu huynh rất săn sóc học sinh nội trú của mình. Nhưng tôi được chút hân hạnh nầy là đã qua rồi tuổi của bạn mới viết mấy dòng tâm phúc nầy cho bạn. Thiếu gì bạn trai chuyên môn trầm dưới mấy rạch có cống, ở bến chợ, coi chợ nhóm như không có ai.
Trong chương trình tình yêu bao la của Thượng đế tự đời đời. Đời sống vật chất của gia đình họ phải bảo đảm. Gặp một bạn trai, khôi ngô, lịch thiệp, xử với họ bằng tâm tình tế nhị.
Họ tấn công thẳng tay hết. Lúc thanh xuân xương trán nở nang lẹ cũng như xương càm. Tâm tình yêu mến tư biệt nầy càng nồng nhiệt nếu họ bị sống trong một hoàn cảnh đóng kín.
Đọc đời tư của nhiều nhà tướng mà tên tuổi sống thiên thu như A Lịch Sơn đại đế, Nã Phá Luân, ta thấy lắm lúc về đường tình ái, họ yếu đuối, yếu hơn đàn bà. Điều nầy không khó hiểu cho lắm vì bạn trai có ý chí cách chung là cường dũng. Nếu quan sát cuộc sinh hoạt gia đình người ta thấy người cha chịu cực về đủ mặt như mẹ nhưng thỉnh thoảng tách ra khỏi sự náo nhiệt của cuộc sống gia đình để tìm yên ổn tâm thần.
Nhưng trong cuộc sống bạn thế nào cũng gặp những phút cô độc. Hỡi bạn trai, quý báu lắm, tâm hồn hăng hái của bạn. Có lần con hỏi mẹ, con ở đâu ra? Mẹ nói con nghe! Cách đây mười năm con ở trong hư vô.
Chị thì chạy ra vô, vừa thay đồ vừa nói, lục cái giỏ nầy nói, soạn cái giỏ kia nói, mời mẹ ăn nho nói, mời cha hút thuốc lào, cô táp nói. Nhưng thưa bạn, tôi sợ một chút nầy là tuổi bạn hay thay đổi. Tôi muốn lấy ví dụ đó để làm sáng tỏ một góc cạnh của ái tình và nhục tình.
Họ cho cha mẹ không hiểu họ rõ ràng. Tôi thấy nền tiểu học nên nhất định luyện óc nhớ, nền trung học luyện trí hiểu mà đừng nên bắt học sinh học thuộc lòng và ở đại học hiểu là tối hệ rồi nhưng hiểu mà không nhớ thì cũng dốt. Coi chừng đầu óc nam thanh bây giờ như giấy chậm, gặp chất ô uế có thể thu hút làm tổn hại đến đời mình.