Tôi ân hận cho bạn lắm, nhưng còn có chỗ để an ủi. Về điểm đó, tôi không cho rằng một thất bại vẻ vang lại hơn một thành công nho nhỏ. Ăn chỉ mất nữa số giờ đó thôi, nhưng tôi xin để trọn thời gian đó cho bạn muốn làm gì thì làm.
Tuy vậy, y không đến nỗi bị dày vò như kẻ muốn tới thành La Mecque mà không bao giờ bước chân ra khỏi nhà mình. Bạn bảo bạn không biết chơi dương cầm, không biết chơi vi-ô-lông và tới băng-giô cũng không biết gảy, tóm lại, chẳng biết chút gì về âm nhạc cả. Nhưng dù giàu đến bậc nào, bạn cũng không thể mua lấy được một phút.
Bạn lựa một thời đại hoặc một đầu đề, hoặc một tác giả thôi. Họ khoe với bạn mỗi năm đọc được bao nhiêu cuốn. Trong chương trình hàng ngày, tôi không dự tính thời giờ đọc báo.
Nghĩa là mình phải tự ngắm trân trân cái bộ mặt của mình trong gương, dù có phải thất vọng cũng ráng chịu. Năm sau, giờ sau, ngày sau luôn sẵn sàng đợi ta. Và cái giọng hoàn toàn chán chường trong lời than thở đó cho ta hình dung một bi kịch không ngờ và vô lý trong gia đình ấy.
Và càng ít suy nghĩ bao nhiêu thì càng ít có lý trí bấy nhiêu. Nhiệm vụ đó cũng đã khó khăn đấy chứ! Ít người làm tròn được. Như trên tôi đã nói, sự tiếp tế thời gian có chỗ này quý nhất, là ta không thể tiêu non nó được.
Vậy tôi xin lập lại và lập lại lần nữa rằng: nên khởi sự một cách bình tĩnh, khiêm tốn. Trước hết, xin bạn đề phòng nhiệt tình của mình. Tôi đọc năm tờ nhật báo Anh, hai tờ Pháp và vô số tuần báo, tạp chí.
Nhưng đã có người đạt được, nhờ nhận chân rằng không phải tìm cái vui cho thân thể hoặc tâm hồn mà phải luyện trí và bắt hành động phải hợp với nguyên tắc thì mới có hạnh phúc. Bây giờ tôi xem ông ta sử dụng 16 giờ đó như thế nào. Đối với kẻ nào khác thì như vậy có thể hơi hữu ích, còn đối với mình quả là không hợp".
Bạn không biết chơi đàn, nhưng bạn có thể tìm hiểu về cách tổ chức một cuộc tấu nhạc. Lẽ ấy có vẻ đương nhiên. - Vâng, bất kỳ cái gì cũng giản dị như vậy.
Điều thứ nhất là phải vạch mục đích để định hướng nỗ lực của bạn. - Vâng, nếu bạn cho phép thì tôi xin đáp là tôi quả có ý đó; bạn cứ thí nghiệm đi, thật là tự nhiên, dễ hiểu mà lại có vẻ là một phép mầu. Về điểm đó, tôi không cho rằng một thất bại vẻ vang lại hơn một thành công nho nhỏ.
Tôi đọc năm tờ nhật báo Anh, hai tờ Pháp và vô số tuần báo, tạp chí. Đến mức đó thì đời ta có thể như đời sống trong tù và không phải là của ta nữa. Anh chàng thông thái rởm là anh chàng lấc cấc, tự cho mình là khôn hơn mọi người.