Chớ nếu dùng nó cách hợp pháp nghĩa là trong hôn nhân thì nó rất tốt đẹp vì nhờ nó mà có nhân loại, trong đó có các vĩ nhân, có thánh nhân mà phần đông là người tu trì độc thân. Họ nghe trong người họ có sức sống đang lên. Còn nền giáo dục bây giờ không rờ mó gì vô nội tâm của họ được.
Nhưng bạn đừng quên bạn trai ưa đơn giản nên ghét cái gì xung quanh có tính cách chi tiết nhỏ nhặt, phiền toái, rắc rối là những điều mà bạn gái tự nhiên hay gây ra. Ngoài những khi bị trói buộc bằng phận sự, bằng những ham mê trong lãnh vực tình cảm, bạn trai nghĩ ngay đến thể dục mà nhất là thể thao. Theo tôi cách chung một thiếu nữ muốn lập gia đình với một bạn trai, muốn cùng kẻ nầy hạnh phúc keo sơn, vẫn để họ bộc bạch tâm sự, thề sông hẹn biển, biểu lộ tình yêu bằng đủ cách nói mà vẫn hỏi một người lớn đáng tín nhiệm về giá trị của họ trước khi trao đổi đàn lòng.
Ngày nay ai còn chút lương tâm tế nhị tất nhận xã hội bị làn sóng duy vật vô thần và duy vật trụy lạc đã làm cho quá đồi bại. Nếu bạn trai hơn bạn gái về ý chí bao nhiêu thì cũng thua về trực giác bấy nhiêu. Tôi nhìn nhận lối phân chia ấy sáng suốt.
Vì tự thấy mình no phồng và cứ tự thổi phồng mình lên nên nội tâm bị bọng về kiến thức, đức hạnh. Désirée vẫn còn yêu Nã Phá Luân nồng nhiệt, khi hay tin chàng bội bạc, tuyệt vọng, gởi cho một bức thư viết bằng huyết lệ. Đấy lương tâm của một từng lớp bạn trai: nó làm cho con người mất chất người.
Cậu đang ý thức cái hơn của mình đó. Nó còn làm cho lương tâm cắn rứt thêm tức là tăng cường bầu khí tẻ lạnh trong tâm hồn. Nhưng 13, 14 tuổi trở đi, họ có lương tâm tế nhị.
Bạn thấy khó hiểu? Tôi xin tự giải thích. Nhà giáo dục phải có cặp mắt tinh nhuệ để nhận thấy những tâm hồn trai yếu đuối hầu giúp họ về chí dục. Họ cũng không trách tại sao mình có cơ cấu sinh lý và tâm lý như vậy.
Ngồi rồi đến lúc ra về, ra về tự nhiên. Một thứ tâm tình lay động ráo riết lắm lúc rất cuồng bạo trong tâm hồn bạn trai là tâm tình cảm thấy cô độc. Hỡi bạn trai, đó là kho vàng của lòng bạn.
Một ý thức sắc đẹp, duyên dáng và một thứ tình yêu mơ màng đã về trong quả tim bạn trai. Jean Le Presbytre gọi sự mê sách của các bạn trai mà tôi nói rõ tiểu thuyết ở đây là cơn khủng hoảng. Lần nọ tôi đến thăm, ông gặp tôi bắt tay rồi vào nhà trong báo với bà ra tiếp khách.
Lương tâm rộng rãi không hay mọt mại về tiểu tiết. Họ có thứ lương tâm mù mịt, câu nệ, ngoan cố, khó chịu vô song. Có kẻ tưởng mình mang một chứng bệnh gì quái gở do những tư tưởng ô uế xác thịt.
Nhưng một điều dễ nhận xét nhất là toàn thể thân xác bạn trai đòi hỏi sinh lực để phát triển. Bây giờ lúc nhân cách lớn mạnh, ai nói năng, có thái độ khinh rẻ, bạn trai bất mãn vì thấy lòng tự ái bị tổn thương. Bạn có thấy cuộc đời bạn trai niên thiếu là một tràng mộng xuân không? Đừng ai hỏi đời sống nội tâm.