Tâm lý học cho ta biết trực giác thường đi đôi với quan sát cụ thể hay kinh nghiệm, mà bạn trai thì ưa suy lý, ưa cách tự nhiên, nên khi phán đoán họ chạy đến lý trí hơn là trực giác. Họ hiểu lên mặt hơn người thì khỏi mất mặt. Trong cái phức tạp ấy có mâu thuẫn có thay đổi bất ngờ.
Ít bữa sau không rẽ nữa, hớt cho thấp lè tè ở mép tai, chải cho ốp bọc vô đầu hình bầu dục cho đầu giống trái dưa hấu. Đi từ những nguyên tắc luân lý nói trên, người ta sang qua lãnh vực khoa học: tôi muốn nói về sự sinh sản. Nhưng con vịt mẹ lúc đẻ trứng ra không còn liên lạc về sinh lý như mẹ với con.
Không phải là bạn trai có ý để hồn phiêu lưu, có nhiều người chống trả với tật mơ mộng lắm. Nói tắt người ta thấy có sự tiến hóa nhanh chóng về cả mặt sinh lý và tâm lý trong bạn trai mà đặctính của cuộc tiến hóa ấy là ruồng bỏ hiện tại, say sưa tương lai. Không phải riêng gì bạn gái, ai trong chúng ta cũng hay phán đoán theo dư luận, theo sự quan sát bên ngoài.
Tôi muốn nói những trường hợp mà nếu không khéo phòng thủ ta khó bề giữ đức thanh khiết. Xét cho đúng sự sướng khoái nầy tự bản chất giống sự sướng khoái của việc giao cấu. Tuy nhiên, bảntính bạn trai ở tuổi dậy thì tự nhiên cởi mở.
Tôi muốn bạn để ý một nền giáo dục toàn bích mà tôi thường gọi nền giáo dục nhân vị xã hội. Người bạn trai có lý tưởng tu hành đứng đắn, tự giải thoát được vòng lao lý nói trên. Nhưng cái gì đòi suy nghĩ quá họ không thích.
Người ta nói không vô lý: lửa gầm rơm không trầy thì trụa. Không, tôi vẫn kêu họ là phái mạnh một phần nào. Chỉ có những tâm hồn tự do đó mới nhẹ nhàng bay lên giữa bầu trời của thánh đức, quê hương của Thượng đế là Đấng toàn Thánh.
Họ ngủ ngon một phần lớn nhờ tâm thần chưa bị căng thẳng, kích thích vì những sụ nhiêu khê, phiền toái ở đời. Cái say duyên mới của người yêu là kích thích tố làm lửa ghen bừng cao trong lòng họ. Phải khôn ngoan lắm khi bàn tính giáo dục chỗ công cộng.
Nàng không tha thiết yêu con người cótính đôi khi hơi thô lỗ nầy, nhưng đồng ý kết hôn với chàng vì biết chàng có thể chống đối nổi với Nã Phá Luân, con người bạc như vôi. Mà thường nó là rận, là bò chét hút nhuệ khí của tâm hồn. Xã hội kỳ lạ chỗ nầy, xã hội hiểu là có bạn trai: là ai cũng nhận sống theo lý trí và lý tưởng theo thực tế người ta sống bằng tình cảm nhiều hơn.
Tức thì có kẻ đứng lên, mặt vênh vênh bảo tôi dạy như vầy, bạn dạy như vậy. chảy trào ra ngọn bút. Có nhiều điều lúc bé thơ họ ngó bằng cặp mắt bồ câu vô tư: họ cười rồi khóc, mới khóc lại cười.
Đời sống hướng hạ của họ không bao giờ có tín ngưỡng cao cả vì sa lầy trong tội ác. Có khi có cả mấy giờ trước liên tiếp, bạn trai nói chuyện hoa nguyệt để giỡn chơi trước những say mê. Mà riêng về mặt lý trí, tôi phải công bằng nhận sự ưu thắng của họ.