Rồi nhờ ý chí gang thép họ trấn tỉnh tâm hồn. Lòng ham muốn có tính chất thơ mộng nhưng mang màu sắc lo âu, hồi hộp. Hồi nhỏ ai giựt con ngựa cây, chiếc ô tô, trái banh, bạn trai nóng giận, la lên vì mất vật mình thích.
Họ nghe cô đơn một cách vô lý. Cửa đời họ khép lại vì tâm hồn mất diễn cảnh. Cho họ biết giá trị tâm hồn con người không có gì sánh được.
Điểm tâm lý nầy đáng để ý là người ta đừng lấy làm lạ sao lắm khi bạn trai tỏ ra lạnh lạt với người nào kể cả người yêu của họ hay chểnh mảng, bỏ rơi những bộ phận nào trong lúc tính những dự môn chơi thể thao, những môn thể dục. Rất tiếc, nền giáo dục ngày xưa thích bắt tuổi trẻ học thuộc lòng nhân chi sơtính bổn thiện bỏ quên tập óc phán đoán mà nền giáo dục ngày nay cũng không hơn gì lắm. Chúng chỉ bổ ích đặc biệt cho kẻ thành nhân hay thanh niên từ 17 tuổi dĩ thượng.
Linh mục Giáo sư tiến sĩ thần học và triết học ở chủng viện Bonne-Esperance đã nói về tính giáo dục: Đó là tất cả một triết học và thần học ngấm ngầm trong sự giải pháp vấn đề nầy. chúng ta vì không ý thức tình yêu của cha mẹ là dụng cụ quan phòng của tình yêu Thượng đế(dụng cụ gần là mẹ, dụng cụ xa là cha) nên đối vớibiển hồ lai láng là tình phụ mẫu ta hay nếu khôngtính tháng tính ngày khi yêu cha mẹ, thì ta, lúc có lông có cánh chỉ biết lo cho mình, cho bợ, cho chồng, cho con cái. Mai họ uốn cho hơi quăn quăn.
Nhiều cậu trai ăn, uống, chơi giỡn với bạn bè khi thấy bạn gái bất kể. Trong khối họ có kẻ dị kỳ nữa là trong khi lo làm phụ nữ lại ghéttính đ àn bà. Chúng giết tinh thần hơn là làm cho giải trí khỏe mạnh.
Khi phải đứng lên hỏi điều gì họ nghe xung quanh có một thứ thinh lặng bao bọc họ cách khủng khiếp. Đó là những tích động, những hành động trên bắp gân chứ không phải là những tác vi mang dấu suy nghĩ. Đức Thánh linh quả thật thấu triệt tâm hồn con người khi linh ứng cho Thánh ký gia viết: Đàn ông ở một mình không hay.
Nếu bạn có lần vấp ngã trong hố lầy dâm ô, không còn lòng băng tuyết của bông huệ thì ít ra hãy nỗ lực làm một chiếc sen vươn mình lên giữa bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn. Nhiều bạn trai bị thất vọng đến tự kiêu vì những mộng xây dựng quá chủ quan không được thành tựu. Tránh tội ở đây hiểu là gặp gỡ người khác phái ở nơi vắng vẻ lâu giờ khi không có lý do chính đáng, cần thiết.
Lúc xã giao họ phải giao tiếp bằng môi mép, còn cửa lòng họ kín như bưng. Hôn phối do đó không phải chỉ là một cuộc tính giao mà còn là sự hợp nhất có tính cách nhân xã: tôi muốn nói hợp nhất trí tuệ, ý chí, lương tâm và xã hội. Rồi đến vai trò của lương tâm: tài năng nầy bắt buộc ráo riết người đàn ông một khi nhúng tay vào công việc xây dựng gia đình, biểu lộ tình yêu trong việc tính giao không thể để một mình đàn bà gánh trách nhiệm gia thất.
Ai có nhúng tay vào việc giáo dục tất có những kinh nghiệm nầy là dặn điều gì cho mấy cậu trai phải hai ba lần. Nếu người bán cám kỹ thế nào bán cả ngày không khỏi bị mốc áo thì người la cà bên đống tội sớm muộn cũng bị ít nhiều sa ngã. Ngày qua họ không nghĩ gì đến những bề trái thắc mắc của cuộc đời sủng lệ.
Điều nầy tôi sẽ nói rõ ở mục sau. Họ lấy làm cao cả theo kiểu nào đó vì biết mình là trai. Rất có thể nhờ biết làm chủ tâm hồn, nhiều người trai có ái tình tốt đẹp lắm.